Frits van Daalen (1863-1930) had ten eerste een vader die een knallende ruzie veroorzaakte, een oom die zich niks liet zeggen en in de gevangenis belandde en een andere oom die wel heel onverwacht zijn pensioen nam uit het Oost-Indische leger. Allemaal mannen die hypergevoelig waren voor eer. Net als hij.
Familie kan een zegen zijn.
Ook een last.
Je moet er iets mee, hoe dan ook.
Een levensverhaal schrijven betekent dus ook: nadenken over de familie. Misschien vindt u het leuk om een beetje met mij mee te denken.
Dat kan.
Want vrijdag 16 juni geef ik een lezing over Frits van Daalen, in Leiden bij de Werkgroep Indische Letteren. De gegevens staan onderaan. U bent van harte welkom.
Ik arriveer in de pauze, zeg ik alvast, en dat kunt u ook doen.
Indische jongen
Over Van Daalen schrijf ik een biografie. Het is een interessante man, ook omdat hij als ‘Indische jongen’ in die tijd een uitstekende carrière maakte:
- gouverneur van Atjeh, 1905-1907
- commandant van het KNIL, 1910-1914
Hij kwam het verst van alle militairen in zijn familie.
Van Daalen was een offensief ingestelde militair en daarin vond hij lange tijd een verwante ziel in Van Heutsz. In 1907 kwam het tot een conflict tussen de mannen en toen diende Van Daalen, diep gegriefd, zijn ontslag in.
Offensief wil zeggen: ingsteld op handelen, op aanvallen. Van Daalen leidde verschillende expedities door Atjeh. Die door de Gajolanden van 1904 is tegenwoordig berucht. Daar ga ik kort op in tijdens mijn lezing.
Perkara
Vrijdag heb ik maar 25 minuten en dan ga ik geen militaire expedities behandelen, hoor. Eens te meer niet, omdat ik tijdens mijn onderzoek op een merkwaardig echt gebeurd verhaal stuitte. In het oude Indië veschreen een roman die tot een ruzie leidde, waar zowat half Indië aan mee deed.
Ik heb die roman gelezen, ik zag in de kranten de ruzie groeien en groeien en ik dacht: daar ga ik het over hebben. Hoe zoiets kan en gebeurde met die familie Van Daalen.
Tijdens de jaren van deze ruzie is Frits van Daalen een jonge man, een cadet aan de Koninkljke Militaire Academie (KMA) in Breda. In het kasteel woont hij met de andere leerlingen en het is al duidelijk wie er voor Indie bestemd zijn en wie voor het ‘leger hier te lande’, zoals het heet. In de almanakken zag ik namen staan van militaire families uit de oost. Jongens die elkaar kenden via ooms en vaders, die wereld was klein.
Vrijdag vertel ik iets over:
- welke roman het was
- de auteur schrijft een boek over de Atjeh-oorlog, met daarin een passage waar een generaal zich ontzettend over opwindt
- hopla, de vader van Van Daalen komt ter sprake
- een majoor gaat zich ertegenaan bemoeien en flink ook
- de kranten springen er vervolgens op
- een golf van publiciteit
- perkara!
En al die tijd zit Fritsje van Daalen op de KMA, opdat hij officier kan worden in het Oost-Indische leger.
Schrijftips: u ziet, de familie hoort in een levensverhaal. Wanneer u wilt overleggen hoe dat in uw verhaal kan, boek dan een gratis-overleg telefoongesprek in mijn digitale agenda. Klik hier en kijk hoe dat gaat.
Lezingenmiddag
(U ziet, er is een pauze. U kunt ook in de pauze komen of dan juist weggaan)
Op vrijdag 16 juni 2023 houdt de Werkgroep Indisch-Nederlandse Letterkunde weer een lezingenmiddag, ditmaal over de Indische biografie.
Programma
14.15 Opening door Rick Honings
14.20 Olf Praamstra over zijn biografie van Dé-Lilah
14.45 Geert Onno Prins over zijn biografie van H.J. Friedericy
15.05 Hans Straver over zijn biografie van W.L. Ritter, gevolgd door de presentatie van Wilhelm Leonard Ritter (1799-1862). Schrijver in Indië (Uitgeverij Verloren)
15.35 Pauze
16.00 Vilan van de Loo over haar biografie van Frits van Daalen:
Eer en ellende. Een Van Daalen buigt niet. Nooit.
16.25 Presentatie van het boek Travelling the Dutch East Indies. Historical Perspectives and Literary Representations (Uitgeverij Verloren)
16.35 Presentatie van het boek van Kees Ruys, De Madurese vriend (In de Knipscheer)
17.00 Afsluiting
Plaats: LET OP: afwijkende locatie
Universiteit Leiden, P.J. Veth-gebouw, zaal 1.01. Adres: Nonnensteeg 1-3 in Leiden.
De toegang is gratis. Alle belangstellenden zijn van harte welkom.
Wanneer er een nieuw artikel verschijnt, mail ik een berichtje aan degenen die zich hebben ingeschreven. Dan hoeft u niet te zoeken. Inschrijven kan door op het plaatje te klikken. Dan krijgt u meteen een ebook cadeau: Hoe begin ik? 5 gouden tips waarmee het altijd lukt
Geef een reactie