hulp bij schrijven

Dit is de gemakkelijkste manier om uw familiegeschiedenis te schrijven

Inmiddels hebben we zowat allemaal plannen voor de Kerstdagen. Het zijn dagen met een zekere gevoeligheid. We denken aan familieleden die er de vorige keer nog waren, en nu niet meer. En aan de verhalen die met ze verdwenen zijn.

Waar blijven de verhalen, wanneer niemand ze opschrijft?
Dat is duidelijk: dan verdwijnen ze.
Schrijven is blijven.
Opschrijven ook en dat liever gisteren dan vandaag want:

  •  steeds meer ouderen vertrekken naar hemel, bevorderd tot heerlijkheid zoals het Leger des Heils dat noemt
  •  u kunt zo iemand opnoemen van wie u denkt had ik maar vragen gesteld en nu kan het niet meer
  •  de jongere generaties stellen vragen en daardoor merkt u hoe weinig ze eigenlijk weten

Dat plotselinge

Zelf ben ik het afgelopen jaar een paar keer flink geschrokken als ik iets hoorde over een kort ziekbed met een definitieve afloop. Hoe kan het toch, dat plotselinge? Ook bij mensen van wie ik het niet verwachtte. Er zit geen logica in, en dat beklemt me. Wat ik dan doe, is proberen extra te leven. Mezelf meer toe te staan van wat ik eigenlijk echt wil en verlang. Dat zit ook in het kleine. U wilt niet weten hoeveel flessen douchegel ik heb.

Maar het gemakkelijk

Ik kom nogal eens tegen dat iemand het voornemen heeft de familiegeschiedenis op te schrijven, en als ik adem haal om hoera te roepen, hoor ik meer.
Dan roep ik even niet.
Want ik hoor een verhaal over een grote ambitie, want er zit een dik boek in, dat moet stampvol verhalen, interviews met de familieleden, heel veel foto’s, natuurlijk ook de historische achtergrond, er komen bijlagen en wat al niet.
Enerzijds: ambitie is prachtig. Ik hou van mensen die wat durven.
Anderzijds: hoe groter de ambitie, hoe belangrijker het plan van aanpak. Dat plan moet meer zijn dan “ik heb er zin in.”
Daar moet een structuur in zitten. En een tijdpad.
In de regel geldt: hoe gemakkelijker het plan, hoe groter de kans dat het slaagt. Vermijd problemen. Hou het gemakkelijk. Schrijf met plezier.
Hoe? Daarvoor heb ik een voorbeeld-plan gemaakt en dat is de gemakkelijkse manier om uw familiegeschiedenis te schrijven.

1 Begin met het resultaat
Bepaal wanneer uw familiegeschiedenis af moet zijn. Dus u prikt een datum. Ongeveer een jaar is mooi. Korter is haastwerk (tenzij u al veel heeft), langer is risico lopen op uitstelleritis.

2 Maak een zinvol werkplan
Op basis van de datum maakt u een werkplan: wanneer gaat u wat doen?
Dat werkplan bevat dus wanneer u wat gaat doen. En dat ‘wat’, dat is het schrijven voorbereiden en het schrijven en herschrijven.

3 Benoem de onderdelen van uw familiegeschiedenis

  • de inhoudsopgave
  • de inleiding
  • de hoofdstukken: familieleden per pagina in chronologische volgorde
  • de bijlagen

Meer over de inleiding

Wat moet er in de inleiding?
Daarin vertelt u wat de lezer van uw familiegeschiedenis kan verwachten:

  • welke generaties
  • welke tijd
  • waar begint u en waar houdt u op en waarom

Ook vertelt u wat typerend is voor de familie:

  • dat kan zijn een gemeenschappelijk gevoel van Indisch te zijn
  • een afspraak nooit over de oorlog te spreken
  • de gedeelde overtuiging dat familie hoe dan ook elkaar moet bijstaan

Het is mooi als u dat typerende kunt uitdrukken in een korte zin. In mijn familie is dat: ‘wees trouw aan jezelf.’ Dat zie ik al bij mijn overgrootmoeder, een vrouw die in zaken ging toen dat nog helemaal niet gewoon was voor een vrouw. Ik zie het ook bij mezelf, want met Kerst ben ik het liefste alleen en dat doe ik dus. Mijn moeder begrijpt dat en ze accepteert het want: ik ben trouw aan mezelf daarin. Dus u kijkt naar uw familie, naar de verschillende generaties en denkt: wat zie ik nou steeds terugkomen? Dat beschrijft u.

Meer over de hoofdstukken

Nu iets over de hoofdstukken, die bestaan uit: de familieleden in een chronologische volgorde.  Dat wil niet zeggen: iedereen van de familie. U maakt een keuze, een beetje overlap is helemaal niet erg, maar het feit blijft dat niet iedereen in uw familiegeschiedenis kan. Wilt u toch zeven oudooms noemen, doe dat dan in een bijlage of een voetnoot.
U schrijft over wie u iets weet of kunt vinden.
En dan per persoon 1-2 pagina’s, eventueel met foto.
In de bijlage doet u een stamboom. Het moet te doen zijn, en met deze aanpak is het te doen.

Nu even praktisch

Stel, uw familiegeschiedenis is volgend jaar met de Kerst af.
Neem 25 familieleden.
Schrijf elke twee weken een portret.
Dat is 50 weken.
Oei. U wilt ook herschrijven en u wilt er een fysiek boek van maken. Dus u heeft meer tijd nodig.
Neem een maand voor een fysiek boek laten maken. Dus de deadline is dan 25 november. Neem een maand om te herschrijven. Dan is de deadline 25 oktober.
Kijk in uw agenda: waar zit tijd genoeg dat u een week heeft waarin u een portret kunt schrijven?
Plan dat in.
Een ebook maken is gemakkelijk: bewaren als pdf is genoeg.

Maak het uzelf gemakkelijk met deze opzet. En doe uw best, dat is goed genoeg. Het hoeft niet volmaakt te zijn, het hoeft geen encyclopedie te wezen.
U schrijft voor de familie en voor de volgende generaties. Die kunnen het dan weer opppakken en uitbreiden, maar ze hebben daarvoor een basis nodig en dat is uw familiegeschiedenis.

Schrijftips
Begin in een schriftje aantekeningen te maken. Maak lijstjes van familieleden, noteer herinneringen, ook aan wie u wat vertelde. Ja, in een schriftje is het met de hand schrijven. Dat stimuleert de hersenen.
Wilt u eens van gedachten wisselen over uw familiegeschiedenis, dan denk ik graag telefonisch met u mee. Klik voor vrijblijvende overleg-afspraak, (er opent dan een nieuwe webpagina) want: u komt er verder mee en het is ook gezellig.

Hoe vaderdag ook in Indië kwam

vaderdagHet zijn van die dagen die er altijd lijken te zijn geweest en toch is dat niet zo. De wereld draaide vrolijk door zonder Moederdag en Vaderdag. Pas in 1937 vierde Indië voor het eerst Vaderdag. Met gemengde gevoelens, dat wel.

Het idee ervoor kwam uit Amerika, where else, zegt u meteen. In 1910 werd daar de eerste Vaderdag gevierd, in 1924 sprak de Amerikaanse president zijn steun uit en toen kwamen de discussies. Want moest dat nou? Indië dacht mee.

Eerst een mopje

In 1925 publiceerde het Bataviaasch nieuwsblad een mopje over ja dan nee Vaderdag:

In Weenen kent men al lang den Moederdag; op den tweeden Zondag in de maand Mei; alle moeders krijgen dan bloemen van haar kinderen.
“Altijd dat voortrekken van de vrouwen,” bromde Karelsen, “aan ons mannen denkt niemand. Waarom voeren ze ook niet een Vaderdag in?”
“Omdat, merkte zijn vrouw bits op, “” vaderschap niet altijd zeker is!”

Even serieus

Ja, au. Stapje vooruit in de tijd, naar 1929. Dan publiceert het Soerabaijasch handelsblad een serieus stukje over „Vader’s dag”. Hier komt het:

Op den derden Zondag in Juni, dit jaar op 16 Juni j.1., heeft men in Amerika in vele kringen den „Vader-dag” gevierd. Hij is ontstaan naar analogie van den „Moederdag”, welke zich daar reeds geheel ingeburgerd heeft.
Bij de meeste kerkdiensten staat op dien dag de dankbaarheid aan „vader”‘, hetzij deze tot de dooden of tot de levenden hoort, in het middelpunt der aandacht en de roos is het symbool van piëteit en liefde, dat men neerlegt op het graf van den doode of toezendt aan den levende, wien men op dezen dag hulde wil brengen.
De viering van dezen „vaderdag” (tot welks populariseering telegraaf-maatschappijen, bloemenhandelaren, enz. krachtdadig medewerken) vindt haar oorsprong in de vader-herdenkingsbijeenkomst, waartoe mrs. Ellison, in het kerkje der Universalisten te Winthrop (N. Y.) op den 3en Zondag van juni 1912, het initiatief nam.

Daar komt de kritiek al: want de middenstand gaat van de uitvinding mogelijk meer genieten dan de vaders zelf. Het idee van vaderdag lokte ook spot uit, want nou ja, waar was dan de grens? Het nieuws van den dag voor Nederlandsch-Indië schreef in ‘Brieven uit Amerika’ al iets daarover. Dan zitten we in 1931:

Den vorigen Zondag was het „Father’s Day”, ook wel genaamd de Dassen- en Sigaren-Dag, aangezien de op 21 Juni gefêteerde gezinshoofden voornamelijk met die twee soorten cadeaux bedacht worden. Elk jaar opnieuw verwacht ik nog eens een Tante of een Oom-Dag te zien geproclameerd, maar tot nog toe heeft die op zich laten wachten.

Kritiek en spot

Een jaartje later is de kritiek en de spot gegroeid. Het nieuws van den dag voor Nederlandsch-Indië:

De Chocolade-industrie, de „banketbakkerijen en de bloemisten hebben na een langdurige propaganda eindelijk den moederdag weten in te voeren, die thans ook in Nederland ieder jaar meer belangstelling en populariteit weet te verwerven.
In enkele landen hebben de dassen- en overhemden-industrieën een vaderdag weten te proclameeren en hebben daartoe den Hemelvaartsdag bestemd.
En nu zijn ook de speelgoederen-fabrikanten met een Kinderdag gekomen. Zij hebben besloten propaganda te maken, om elk jaar op 24 Juni een Kinderdag te houden.
[…] Als het zoo doorgaat, krijgen wij een Groot-moederdag georganiseerd door de koffie branderijen, een Grootvaderdag op touw gezet door de pijpen-fabrikanten, een Tantedag in het leven geroepen door de theeplantages en een Oompjesdag op initiatief der suikerfabrieken.

De Sumatra Post heeft het in 1934 ook over ‘Schoonmoederdag’, maar spot of kritiek, het helpt niets en in 1937 is Vaderdag erdoor. Het is weer de Sumatra Post die erover bericht:

Voor het eerst van dit jaar beleven we ook een Vaderdag! De 2de October is ervoor aangewezen. Sigarenwinkeliers zullen gnuiven, misschien ook de boekhandelaar en de man, die heerenmode-artikelen verkoopt! Want dat zijn toch de menschen waarheen de gemiddelde vrouw zich begeeft als ze „iets” voor een man wil koopen, waarmee ze hem meent genoegen te doen!
Zal vader den Vaderdag waardeeren? Het is een bedenkelijke vraag! Als vader tot de mannensoort behoort, die zich gaarne laat verwennen en zich ook een beetje gauw op de teentjes getrapt voelt, dan waarschijnlijk wél. [..] Maar als vader behoort tot die groote categorie van mannen, die omtrent hun eigenlijk wenschen nooit iets laten verluiden en die het afgrijselijk vinden om in het zonnetje gezet te worden… dan vreeze we er wel een beetje voor!
Intusschen kan Vaderdag aardig worden gevierd als er niet bepaald een eet- en geschenkendag van wordt gemaakt, maar een eerlijke poging om de vaders dezer wereld te laten voelen, dat de menschheid in het algemeen, en hun gezin in het bijzonder, hen toch werkelijk wel heel erg waardeert en daaraan ook nu wel eens uiting wil geven! We komen er in het dagelijksche leven niet zoo gemakkelijk toe om woorden van waardeering te zeggen of van die welgemeende waardeering te doen blijken! Vaderdag komt aan dien schroom tegemoet.

Waardering

Dus zo kwam het in Indië en de woorden uit 1937 gelden nog steeds: een kans om waardering te uiten. En dat kan ook zonder geschenken.
Als u indertijd vaderdag in Indië heeft gevierd, dan deed u mee met iets nieuws, iets waarvan niemand zeker wist hoe het moest en of het wel zou blijven. Dat schrijft u toch wel op? Als u niet weet hoe, laten we dan gratis en vrijblijvend eens overleggen. Grote kans dat ik tips heb.  En u weet, ik geef ook persoonlijke schrijfcoaching.

Ga naar de bovenkant