hoe schrijf ik over de familie

“Mijn familieverhaal is ingewikkeld, hoor.” Als ik dat hoor, ga ik glimlachen van plezier. Want hoe ingewikkelder, hoe interessanter.

Ingewikkelde families

Indische families zijn kampioen ingewikkelde families. Want je hebt deze factoren:

• het Indisch zijn, daar en hier
• Indisch is per generatie anders: de een zegt “Ik ben 1/16 Indisch”, dan is er een oude oom die roept: “Indo, dat is In Nederland Door Omstandigheden!“ en het is alletwee waar
• van de oudere generaties weet iedereen wie het lichtste kind thuis was en wat dat betekende
• er circuleren feiten of suggesties: anak mas, peranakan, een kind dat een andere vader had (niet zeggen)
• van de oudere generaties weet iedereen wie het lichtste kind thuis was en wat dat betekende
• de oorlog verdeelde de familie, vaak ook het gezin: en die oorlog zit nog in de familie, maar dan anders, meer als een pakket geboden en verboden van dit-doen en niet-vragen, niemand zegt het, iedereen gehoorzaamt bijna vanzelf, maar van binnen zijn wel gevoelens, soms bouwen die jarenlang op en ja, wat dan
• iedereen heeft weer een eigen stukje van de puzzel van het familieverhaal
• iedereen heeft weer een eigen stukje van de puzzel van het familieverhaal
• hoe ouder, hoe gevoeliger voor de familie en die gevoeligheid krijgen de jongere generaties mee, al weten ze niet altijd wat het is
• soms is er familie in Indonesië, Nederland en Amerika
• en dan die vragen van Hollandse mensen!

Hoe schrijf je zo’n ingewikkelde familiegeschiedenis op?

Hoe?

Als ik een euro had gekregen voor elke keer dat ik deze vraag hoorde, woonde ik nu in een huis in het oude deel van Semarang.

Maar geld is niet alles.

Gratis workshop

Begin maart geef ik een gratis workshop De 3 manieren om uw familiegeschiedenis te schrijven. Het is online, dus u hoeft nergens heen. Zoiets heet een webinar: online uitzenden. U ziet me dan voor de camera praten en uitleggen en ik heb ook een beeld-presentatie. U kunt dan ook vragen stellen.

Doet u mee?

• Na de workshop weet u welke manier voor u het meest geschikt is.
• Dus dan is het schrijven van een familiegeschiedenis minder werk
• Plus, als u meedoet krijgt u van mij de dag erna een mail met daarin een hand out Hoe interview ik mijn familie? Zeven praktische tips.

Wat gebeurt er in de workshop:

Ik ga tips en advies geven. En ik leg uit hoe de 3 manieren terugkeren in boeken als Asta’s ogen, Daar werd wat groots verricht en mijn eigen biografie van de Indische schrijfster Lin Scholte U hoeft die boeken niet gelezen te hebben, hoor. Het zijn voorbeelden. En als u ze niet kent: leuk om te horen hoe anderen dat nou aanpakken, het schrijven van een familiegeschiedenis.

Voorbereiding voor u: nul. Ja, pen en papier bij de hand houden.
U kunt uit drie webinars kiezen, ze hebben dezelfde inhoud.

Dus, wilt u al u-weet-niet-hoe-lang de geschiedenis van uw familie opschrijven? Dit is uw kans.

Inschrijven gaat via dit formuliertje. U krijgt dan een bevestigingsmail.

“Dus je had Tante Dé, maar ja, ze was eigenlijk mijn tante niet, snap je,” zei de vrouw bij me aan tafel. Hm-hm deed ik, want ik wilde dat ze verder vertelde. Even later: “Je weet toch wat een anak mas is?” Ik weer: hm-hm. Ruim een half uur later besloot ze met: “En zo kwam ik er dus achter dat ik nog familie in Indonesië heb.”
Ik vroeg: “Dat schrijft u toch wel op?” Want ik wilde het dolgraag lezen: haar familie was Indisch, Hollands, Peranakan en Javaans.
Ze zuchtte en keek me aan.
“Hoe begin ik zoiets?”

Families

Bij het begin, dacht ik, maar dat antwoord is te simpel. Indische families, families uit Indië kunnen heerlijk ingewikkeld zijn. Onbegrijpelijk voor een gemiddelde Hollander. En vaak ook te moeilijk om te snappen voor de kinderen en kleinkinderen. Dat het allemaal samen ging en toch ook niet, dat iedereen wist wie-wie was, en je had een eigen plaats en er waren toch duizend gevoeligheden. Omdat je toch nooit kon weten. Ja, en dan de oorlog nog.

Hoe zet u dat op papier?
Er zijn drie manieren.
Op de video leg ik het uit op een schoolbord.

(tekst gaat verder onder video)

Eerste manier: per generatie

Dan schrijft u eerst de namen op van de oudste generatie die u zich kunt herinneren of waarover u informatie hebt. Dan zet u de andere feiten erbij: geboorteplaats, huwelijken, kinderen. Misschien weet u nog iets van verhalen, van anekdotes.
Daarna gaat u verder met de op-een-na-oudste generatie. Dan de op-twee-na-oudste generatie.
Het voordeel van deze methode is dat het altijd lukt. Het biedt overzicht. En het geeft niet als u van de een meer weet dan van de ander. Deze methode is ideaal als u om de een of andere reden haast heeft.
Een nadeel is er ook: het ziet er een beetje schools uit, een beetje opstel-achtig.

De tweede manier: via chronologie

U maakt een lange lijst van jaartallen, misschien wel vijftig of honderd, of nog meer, en u vertelt per jaar wat er daarin gebeurde in de familie. Wie wordt er geboren, wie gaat er hemelen, wie verhuist er en waarheen, zijn er ruzies of juist verzoeningen, schrijf alles op wat u weet per jaar.
U krijgt dan een helder chronologisch overzicht van alle familiegebeurtenissen. Het is meteen duidelijk dat er in sommige jaren veel gebeurt (ik denk even aan 1942) en in sommige jaren minder tot niets.
Voordeel van deze methode: lukt ook altijd en het ligt tenminste vast. En u kunt samen met familie eraan werken, dan mailt u: “Waarom verhuisden we ook al weer naar Bandoeng in 1938?” Dat kan gezellig zijn.
Het nadeel: u heeft wel het overzicht, maar het kan een beetje saai zijn, want het is een verzameling van feiten en geen verhaal.

De derde manier: via uw levensverhaal

Dus u schrijft in de ik-vorm, van het kleine kind dat u was tot en met de volwassene die u nu bent, en in de ik-vorm kijkt u naar de familie.
Wie leerde u het eerste kennen? Vast uw ouders. Dan gaat hoofdstuk 1 over uw ouders. En dan kunt u gemakkelijk ook hun ouders beschrijven, dus uw grootouders. U beschrijft hier ook in wat u later ontdekte. Als baby weet u immers nog niet dat uw ouders een naam hebben.
En in hoofdstuk 2 bent u al wat ouder en dan beschrijft u de tantes en ooms, eventueel de broers en zusters. Zo gaat u verder tot en met het laatste hoofstuk.

Voordeel van deze manier: u schrijft een meeslepend levensverhaal dat recht doet aan de familie, en zo blijft dat tenminste bewaard. Er zijn verhalen, u wordt zich bewust van de onderlinge banden, positief en waar de spanning zit, en dan schrijft u op.
Tweede voordeel van deze manier: u kunt het samen met mij doen. Ik geef 1-op-1 schrijfcoaching. Als u daar meer over wilt weten, klik dan hier. U komt dan op de webpagina waarop ik vertel hoe zoiets gaat.

Wanneer er een nieuw artikel verschijnt, mail ik een berichtje aan degenen die zich hebben ingeschreven. Dan hoeft u niet te zoeken. Inschrijven kan door op het plaatje te klikken.  Dan krijgt u meteen een ebook cadeau: Drie tips om herinneringen door te geven.