Vijf voorwaarden om te beginnen met schrijven
De laatste tijd ben ik nogal veel op stap, het is inhalen, en ik praat en praat en het is gezellig. Als ik thuis ben, denk ik: nou, ik zeg ook steeds hetzelfde.
Want vaak gaat het zo:
De ander: Ja, jij bent van schrijf de verhalen op.
Ik: (hoopvol): Ja…?
De ander: Maar ik weet niet hoe ik moet beginnen.
Hoe moet ik beginnen?
Ik haal adem en ga uitleggen. Hier komt de uitgebreide versie van wat ik dan zeg.
Het goede nieuws vertel ik meteen: iedereen die iets op papier wil zetten, voelt deze vraag in zich opkomen: hoe moet ik beginnen met schrijven?
Dus dat u het niet weet, dat is normaal. (Ik heb het bij elk boek weer)
Mijn antwoord is meestal: als u het niet weet, nog even over nadenken.
Het is dus een praktisch stukje deze week, vanwege de terugkerende vraag naar het begin. Het idee erachter is mooi, want dat idee is: als ik het begin van het schrijven heb, dan gaat de rest vanzelf.
Dus als je vanaf de juiste brug in het water springt, dan weet je ook hoe je moet zwemmen. Splash, splash, daar ga je in een soepele borstcrawl op weg naar de finish, net als Johnny Weismüller.
Help mij geloven.
Vijf voorwaarden
Beginnen met schrijven is het gemakkelijkste van alles. Dat komt, omdat er het een en ander aan vooraf is gegaan, tenminste wel als u met mij werkt. U gaat pas schrijven wanneer u aan vijf voorwaarden min of meer voldoet:
- U heeft structuur, op z’n minst heeft u een indeling in hoofdstukken gemaakt
- U weet waar elk hoofdstuk begint en waar het eindigt
- U heeft materiaal bij elkaar gezocht dat in de hoofdstukken moet
- U weet voor wie u schrijft
- U weet wanneer het af moet zijn
Het is helemaal niet gek als u er een poosje aan doet om aan deze vijf voorwaarden te voldoen. Tussen de eerste drie bestaat ook een soort wisselwerking. In een oude doos vindt u brieven, dat had u niet verwacht, en die moeten ook in de hoofdstukken, dus u gaat de indeling ervan aanpassen. Bent u weer bezig met voorwaarde 1 en 2. Het kan zijn dat u daarna denkt: ik wil iets meer weten over de afzender, dan zit u weer in voorwaarde 3.
Weten voor wie u schrijft is ook belangrijk. Tachtigplussers hebben meer historisch inzicht dan nazaten van achttien jaar. Die kunnen zich geen wereld zonder internet meer voorstellen, dus u moet dan meer uitleggen. U vertelt immers over een wereld die buiten hun voorstellingsvermogen ligt, dus dat is voor de jongeren een soort science fiction.
Wat is uitstelgedrag?
Heeft u de vijf punten op orde, dan zeg ik:
a gefeliciteerd
b pas op voor uitstel-gedrag
Wat is dat?
- heel veel boeken gaan lezen over een mini-onderwerp waardoor u veel te veel informatie krijgt
- bedenken dat u eerst met dit of dat familielid wilt spreken,en deze en die eigenlijk ook
- een schrijfkamer helemaal (opnieuw) gaan inrichten of een nieuwe laptop willen kopen maar ja, welke eigenlijk
- alles waardoor u niet begint en van binnen zwaarder voelt dat u eigenlijk had moeten beginnen
Omgaan met u-zelf
Misschien troost het u om te weten dat ik het ook doe, vooral het eerste. Maar als het gevoel van binnen te zwaar wordt, dan begin ik toch. Hoe?
Ik zeg tegen mezelf: “Gewoon beginnen met een basistekst schrijven, voor mezelf opschrijven wat ik wil vertellen, daarna kan ik het altijd nog verbeteren.”
Dus de eerste zin maakt niet zoveel uit.
Ik heb het hoofdstuk verder onderverdeeld in blokjes, dus ik hoef alleen maar een basistekst blokje te schrijven.
Soms sta ik dan nog te lang naar buiten te kijken. In de loop der boeken heb ik geleerd mezelf te bemoedigen. Dus ik zeg niet tegen mezelf van zo komt het er niet van. Ik zeg tegen mezelf: wat goed dat ik weer aan tafel ga zitten.
Schrijven is een vorm van omgaan met onszelf. Het is zelf-leiderschap.
Met andere woorden: ik heb het mezelf zo gemakkelijk mogelijk gemaakt. Ik had structuur, ik wist wat ik wel en niet moest uitleggen, en ik gaf mezelf de ruimte om verschillende versies van een tekst te maken. De grote bonus die u dan net als ik mag verwachten is: plezier in het schrijven. U ziet de tekst onder uw handen groeien en het wordt wat, dat is een superfijn gefoel, zeg ik uit eigen ervaring, dus dat gevoel gun ik u ook.
