schrijfcoaching

Lijkt uw moeder op haar moeder?

Lijkt uw moeder op haar moeder

Dit is gemakkelijk: bedenk of u op uw moeder lijkt. Uiterlijk, innerlijk, manier van zeggen en doen en laten. Nu komt een andere vraag. Lijkt uw moeder op háár moeder?

Dat kan even denken zijn en denken is goed.
Ik geef u een overweging die een beetje filosofisch is.

De moeder van uw moeder is dus uw grootmoeder. Een vrouw die u wel of niet gekend heeft, uw oma. Maar de relatie van moeder tot dochter is een andere dan de relatie van grootmoeder tot kleinkind.
U moet dus een beetje uit uw kleinkind-comfortzone stappen en anders naar uw moeder en haar moeder kijken. Wat helpt daarbij?

  • foto’s: om ze naast elkaar te leggen: wie lijkt op wie, wie nam de foto, wie staat er niet op?
  • brieven
  •  familieverhalen
  •  kennis van de tijd van toen: wat mocht een vrouw toen en wat niet?

De huwelijkswetgeving heeft lang bepaald dat de man alle zeggenschap bezat, dus hij was degene die besliste waar het gezin woonde, welke opleiding de kinderen deden en hij gaf toestemming (of niet) voor hun huwelijk. Vooral de generatie grootmoeder kon het daarmee moeilijk hebben; vrouwen konden dan een geldsom opbouwen, vaak bestaand uit kleine geschenken. Dit ‘speldegeld’ betekende een beperkte financiële zelfstandigheid. Voor getrouwde vrouwen was het vaak niet mogelijk om buitenshuis een betaalde baan te vinden.

Als u dit weet, kunt u nadenken over de moeder-dochter verhouding. Wat kreeg uw moeder mee voor normen en waarden in haar opvoeding, en waarom was dat zo? Als voorbeeld zet ik een grote stap terug in de tijd.

Lijkt uw moeder op haar moeder

Hier zijn drie generaties vrouwen te zien: kleindochter – moeder – grootmoeder.

De kleindochter: Melati van Java: de eerste Indische schrijfster van bestsellers

Zij werd geboren op 13 januari 1853, in Semarang en zij overleed op 74-jarige leeftijd in Nederland, te Noordwijk aan Zee. In 1922  [dat is nu ruim 80 jaar geleden] werd Melati van Java geïnterviewd voor het tijdschrift De Hollandsche Revue. Ze zei toen:
“In Buitenzorg is mijn ziel opengegaan voor de schoonheid der tropische natuur. Vanuit de voorgallerij van ons huis hadden wij het gezicht op de Salak. Iedere morgen, iedere avond. (…) Ik zou zo graag Indië nog eens zien…”
Dat zei Melati: “ik zou zo graag Indië nog eens zien.” Ze was ten tijde van het interview 69 jaar oud, en zij had haar geboorteland 51 jaar lang niet meer gezien. Maar na al die jaren lag haar hart nog steeds daar. De interviewer noteerde: “Zij leest nog Indische bladen, zij stelt nog levendig belang in alles wat Indië betreft. Indië heeft op haar persoonlijkheid ook een stempel gedrukt: zij maakt den indruk van een Indische dame en in haar spreken valt een, zooals men dat noemt, Indisch accent te horen.”
Melati van Java was voor haar tijd een opvallend zelfstandige vrouw. Ze leefde van de pen, had geen zin in het huwelijk en leefde lang samen met haar Lina. Melati schreef op het oog conservatieve damesromans, maar daarin zaten vaak Indische vrouwen en meisjes, die net als zij, opvallend zelfstandig waren.

De moeder: Louise van Haastert (16 september 1825 Semarang-  6 oktober 1873 Roermond)

Het schilderij is na de dood van Louise van Haastert gemaakt en het heeft lang bij haar dochter Melati van Java in huis gehangen. Een kleinzoon van Louise van Haastert schreef in zijn Memoires ove de r ‘hoogstaande, beminnelijke vrouw’, over ‘het frèle figuurtje, de fijne handen, de warme ogen, de melancholieke mond, het gladde voorhoofd en het mooie donkere haar.’
Louise maakt geen gelukkige indruk. Het woord ‘melancholiek’ zegt ook al iets. Ze trouwde met de Twent Carel Sloot dankzij bemiddeling van een priester, en ze besloot op basis van die correspondentie te trouwen. Dat leverde een conflict op met haar beschermende vader, maar het huwelijk kwam er. Of het gelukkig was, valt niet met zekerheid te zeggen. In haar tijd was Louise een afhankelijke vrouw. Was het daarom, dat ze haar dochters opvoedde met een groot gevoel voor zelfstandigheid?

De grootmoeder: Philothea Saija (1800-1872)

Saija was een weduwe uit Semarang. In 1820 trouwde ze met de Hollander Christiaan van Haastert. Hij was indertijd een bekende arts in Indië. Na zijn pensionering in 1844 vestigde hij zich als particulier geneesheer in Semarang. Ze trouwden nadat zij zich had laten dopen. Saija verdiende wat geld met een kleine praktijk; ze behandelde patiënten met geneeskrachtige planten en kruiden. Met Van Haastert kreeg ze zeven kinderen.

In 1872 reizen de drie vrouwen naar Nederland: de echtgenoot van Louise heeft besloten dat zijn gezin daar gaat wonen. Melati is een jonge vrouw en moet mee. Saija besluit mee te gaan; voor haar kinderen in Indië laat ze deze foto maken.
In Nederland loopt het anders dan gedacht. Binnen twee jaar sterven Saija en Louise. In de romans van Melati van Java leven zij voort, in andere gedaanten en onder andere namen.

U ziet dat het thema hier is: in drie generaties van afhankelijkheid naar zelfstandigheid. Het is puzzelen op familieverhalen en verbanden en dan gaat u het zien: of uw moeder op haar moeder lijkt en vooral: wat het betekent.
Dat schrijft u dan toch wel op?


levensverhaal

Wanneer er een nieuw artikel verschijnt, mail ik een berichtje aan degenen die zich hebben ingeschreven. Dan hoeft u niet te zoeken. Inschrijven kan door op het plaatje te klikken. Dan krijgt u meteen een ebook cadeau: Drie tips om herinneringen door te geven.

Hoe plak ik foto’s in mijn tekst? (praktisch)

Hoe plak ik foto's in mijn tekst?

Ik krijg twee soorten vragen. De ene soort gaat over schrijven en de andere soort is meer technisch van het type ‘hoe doe ik dat?’ Dan probeer ik te helpen.

Het is natuurlijk geen aangeboren kennis, dat werken met de computer. We hebben het allemaal moeten leren en de meesten van ons leren af en toe iets bij. Daar hoop ik deze keer een beetje aan mee te helpen want ik ga u uitleggen hoe u foto’s in de tekst plakt.

Ik werk in dit voorbeeld met Word. Alle instellingen lijken een beetje op elkaar dus hiermee heeft u een idee hoe het gaat. Het zijn tien stappen en bij elk plaatje vertel ik wat ik doe. Dus loopt u ergens vast, dan gaat u gewoon een plaatje terug. Lukt het helemaal niet, mail me dan en dan bel ik u op en dan kijken we hoever we samen komen op die manier.

Voorbereiding

Zorg dat u alle beelden in uw computer in hetzelfde mapje heeft staan. Geef dat mapje een naam, zodat u het gemakkelijk herkent.

Daarna opent u Word.

Daar gaan we.

tekst

Stap 1: In de tekst en dan op Start klikken

U zet de cursur in de tekst waar de foto moet komen.

Dan klikt u op start.

U ziet het op het plaatje hierboven staan: linksboven, in de cirkel. De tekst is een zomaar tekst, die heb ik als voorbeeld genomen omdat u dan beter kunt zien wat er gebeurt.

tekst

Stap 2: Invoegen

Als u op Start heeft geklikt, ziet u ernaast Invoegen staan. Kijk op het plaatje hierboven. Het kan ook zijn dat uw Word dat vanzelf toont. We gaan nu een beeld in de tekst voegen, daarom heet het zo: invoegen.

tekst

Stap 3: Afbeeldingen

Nu gaat u Word vertellen wat u gaat invoegen en dat is een afbeelding. Klik dus op afbeelding. Zie het plaatje hierboven.

tekst

Stap 4: Waar is de afbeelding?

Wanneer u op het kleine hoekje klikt, onder het woord Afbeeldingen, dan krijgt u opties aangeboden. Uw beelden staan in het mapje op de computer, dus u klikt op Dit apparaat. Kijk op het plaatje hierboven.

Stap 5: Zoeken in de computer

Word opent nu uw computer, en u zit allerlei mappen. Zoek naar het mapje met uw beelden. Kijk op het plaatje hierboven.

tekst

Stap 6: De map in

u ziet bovenaan waar u bent. Ik ben hier in deze pc, ophet bureaublad en in mijn map over het KNIL, ik werk nu aan een boek over het KNIL.

Wegens de privacy heb ik wat namen doorgestreept.

Kijk op het plaatje hierboven.

tekst

Stap 7: kies het beeld

Ik wil graag een foto van generaal Boetje invoegen, dus deze foto klik ik 1x aan.

Daarna klik ik op Invoegen, dat staat rechts onderaan, waarde pijl heen wijst.

Kijk op het plaatje hierboven.

Stap 8: in de tekst

Door het invoegen aan te klikken, wordt de foto in de tekst geplaatst.

Maar ja. Veel te groot. Dat is geen probleem.

Kijk op het plaatje hierboven.

tekst

Stap 9: Aanpassen

Ziet u dat kleine rondje aan de hoek van het beeld? Als u de cursor daar zet, kunt u de foto groter of kleiner maken. Probeer hiermee te experimenteren.

U ziet ook een icoon verschijnen. Klik daarop en u krijgt weer opties om de tekst op verschillende manieren om de foto te plaatsen.

Kijk op het plaatje hierboven.

tekst

Stap 10: het resultaat

En kijk, daar staat Generaal Boetje! Netjes in de tekst, Kijk op het plaatje hierboven.

Wanneer er een nieuw artikel verschijnt, mail ik een berichtje aan degenen die zich hebben ingeschreven. Dan hoeft u niet te zoeken. Inschrijven kan door op het plaatje te klikken. Dan krijgt u meteen een ebook cadeau: Drie tips om herinneringen door te geven.

levensverhaal

Piloot Jan Hilgers: “Een Indische jongen als ik”

Jan Hilgers
Jan Hilgers/ Collectie Nederlands Instituut voor Militaire Historie

Bij het KNIL denkt iedereen aan landmacht. Maar er was ook luchtvaart, al ver voor de Tweede Wereldoorlog. In de beginjaren zijn drie mannen belangrijk: Hilgers, Van Engelen Bevervoorde en Fokker. Alledrie Indisch. Jan Hilgers: zie foto.

Ja, Hein ter Poorten hoort hier ook bij.
Niet-Indisch.

In De Locomotief van begin augustus 1920 las ik een mooi interview met Jan Hilgers, waarin hij ook het een en ander vertelt over de aviatiek, zoals het toen heette. Hieronder het stuk ‘Een 10-jarige vliegeniers-loopbaan’.

Maar eerst een vraag. Heeft u misschien brieven of dagboeken van een voorvader die ook vliegenier was? Ik werk aan een boek over het KNIL en wil graag aandacht besteden aan de beleving van de mensen zelf.

Hier komt het artikel.  Het beeld is uit de Collectie Nederlands Instituut voor Militaire Historie.

Probolinggo

Ik werd 19 December 1886 te Probolinggo geboren en ging op mijn elfde jaar naar Holland, alwaar ik te Amsteidam op de kweekschool voor machinisten voor electricien studeerde, wat ik in 1908 werd. Daarna was ik op verschillende fabrieken werkzaam, o. a. bij de electriciteits-werken te Nijmegen. Op 28 Augustus maakte Blériot zijn historische vlucht over Het Kanaal en door deze gebeurtenis voelde ik me tot de aviatiek aangetrokken.

Zweefproeven

Ik begon met het nemen van zweefproeven en ving daarmee aan van het dak vaneen boerenhuis inden omtrek van Nijmegen. Ongelukkig bleef de staart van het toestel haken en kwam ik leelijk te vallen, waarom ik twee dagen in het hospitaal moest worden verpleegd. Een tweede poging had niet veel meer succes. Ik fabriceerde een nieuw zweefvliegtuig, deed op een heuvel-tusschen Berg en Dal en Beek een stellage van 20 meter hoogte bouwen en verzocht aan de werklieden, de vorige mislukking indachtig, den staart van het toestel te willen vasthouden. Ze liepen bij mijn sprong mee over het plankier, maar zagen den rand niet en verdwenen inde diepte, waarbij ze den staart van het toestel vasthielden, zoodat ik meeviel.

Ikzelf bleef ongedeerd, maar de beide timmerlieden raakten gewond en dat kostte me nog een vervolging, waarbij ik hen schadevergoeding moest betalen. Een derde zweefpoging lukte dan eindelijk. Ik wist me overeen afstand van 200 á 250 meter voort te bewegen. Maar toen was ook meteen mijn geld op en moest ik van verdere zweefoefeningen afzien. Het was in April 1910, dat ik over voldoende duiten beschikte em me naar Pau te begeven en daar bij Blériot in de vliegleer te gaan. Maar dat bleek te duur en daarom nam ik bij hem dienst als mecanicien.

Demonstraties

Nauwelijks was ik dat 14 dagen, of Bleriot stelde me voor in de praktijk te gaan en dan demonstraties te houden, waarbij een zekere winst-verdeeling als basis zou gelden. Door den aviateur Leblanc gewezen op het onvoordeelige van het voorgestelde contract, weigerde ik zulks.

Daarop kreeg ik kennis van de plannen der firma Verwey en Lugard om in Soesterberg en Ede vliegkampen te openen. Een persoon werd gezocht die voor haar kon vliegen en een fabriek bouwen; ik bood me daarvoor aan en werd aangenomen. Eigenlijk trad ik in dienst der nieuwe Maatschappij voor Luchtvaart.

Ik ging nog eens een maand naar Pau om me te bekwamen in het vliegen en wat daar bijhoort en ving vervolgens de werkzaamheden inde nieuwe betrekking aan. 29 Juli 10 maakte ik mijn eerste vlucht te Ede en haalde pas een paar dagen later het brevet der Fédération aeronautique internationale.

Ik was de vierde persoon aan wien dit werd uitgereikt, of de aviatiek toen nog in haar kinderschoenen stond. Wat ook wel blijkt uit het feit, dat m’n Bleriot-toestel slechts 18 P. K. ontwikkelde!

Eerste vlucht

Tal van bladen en geïllustreerde tijdschriften bevatten enthousiaste artikelen over deze eerste vlucht van een Nederlander boven eigen gebied. Een paar dagen later vloog van Maasdijk voor het eerst, te Heerenveen. Later vond hij bij Arnhem den dood. Al spoedig gaven zich verschillende personen op om het vliegen te leeren, o.a. de heeren Metelerkamp Cappenburg, Pierre Leon, Looman, van Heijst, Benthem van den Berg, Coblijn, die beide beenen brak later, het echtpaar Pottum en mej. Engelkens, die later door de aviatiek een rijk huwelijk sloot. De meesten hunner werden al gauw het vliegwezen ontrouw.

Alleen Looman ging later over naar het Fransche leger en van Heijst werd één der beste Hoilandsche vliegeniers, terwijl de heer B. v.d. Bergh een der vooraanstaande figuren inde aviatische wereld werd. Er werd toentertijd hoofdzakelijk met drie typen van toestellen gevlogen bij öns, n.l. de Blériot, de Farman en de Wright. Behalve met het vliegen zelf hield ik me ook op met constuctie e.d. en vond een zoogenaamden anderhalf-dekker uit, welk model later door vele fabrieken gevolgd werd en thans nog bij de moderne machines in gebruik is.

In Juni 1911 ging de Mij. voor Luchtvaart op de flesch en begaf ik me naar Duitschland, om er m’n brood te verdienen met het invliegen van apparaten. Daar te lande doken de vliegtuig-fabrieken als paddestoelen uit den grond op. Er was b. v. een doctor in de philosophie, die er één oprichtte en de leiding opdroeg aan den ingenieur Sablonsky, die thans nog werkzaam is bij Berkel’s Patent te Amsterdam. In des doctors fabriek werd een apparaat van een eigenaardigen vorm aangemaakt, dat Garoeda gedoopt werd. Met dit soort toestellen vloog ik ook.

FokkerBij Fokker

Later kwam ik bij Fokker in Johannesthal bij Berlijn terecht en met dezen, een Indische jongen als ik, hij werd in Kediri geboren en moesten we ook op een goeden dag te Doberitz voor het leger demonstreeren. De proeven werden gehouden tot tevredenheid van den bevelvoerend generaal, maar alvorens werd overgegaan tot het doen eener bestelling moesten we nog eens op de proppen komen. Daarbij ging Fokker met een luitenaant de lucht in, maar hij had pech, kwam te vallen, de officier stierf en Fokker raakte bewusteloos.

Toen hij bijkwam maakte hij een onaangename opmerking over den luitenant die de schuld was van het ongeval en daardoor raakte hij meteen uit de gratie. Het invliegen van apparaten legde, mij geen windeieren, ik verdiende er goed mee en kocht van de opgespaarde duiten twee Fokkertoestellen om daarmee demonstraties in Rusland te gaan houden.

De autoriteiten legden echter moeilijkheden in den weg, maar nadat ik in Riga een Russisch brevet had gehaald kon ik m’n gang gaan en begon te Helsingfors met het geven van vliegvertooningen, die op tal van plaatsen herhaald werden. In totaal bleef ik 8 maanden in Rusland en met het daar verdiende geld ging ik naar Duitschland terug, alwaar ik twee nieuwe Fokker -vliegtuigen kocht, met het doel, daarmee in Ned. Indië te gaan demonstreeren. Ik verlangde naar m’n geboorteland terug en nam twee mécaniciens en een boekhouder mee. In Soerabaja zou de eerste demonstratie plaats hebben. Een comité garandeerde me een honorarium van f 18.000 en zorgde voor het in orde maken van het terrein.

Al dadelijk begon de misère. Het ss. Van Noort, dat m’n machines van Singapore naar Soerabaja overbracht, strandde en ik moest wachten. Toen ze eindelijk arriveerden had men vergeten, een schroef mee te zenden, maar ten slotte kon ik dan op een Zondagochtend de hoogte in, bij wijze van proef, om ’s middags pas te gaan demonstreeren. Een Arabier raadde me aan, niet op Boeboetan te gaan vliegen, want daar waren heilige graven. In ieder geval moest ik eerst een slametan geven, hetgeen ik deed.

Bamboe

Het terrein bleek ’s ochtends al te klein. Ik kon maar in één richting opstijgen en landen en bij de eerste opstijging kwam ik al in een bamboe-bosch terecht, waardoor m’n apparaat vernield werd! Dadelijk werd het tweede vanuit m’n eigen, meegebrachte hangar gehaald en in orde gemaakt. Het wilde niet omhoog en bij onderzoek bleek, dat in den carburator stukken kaarsvet zaten, die de monteurs er ’s nachts in hadden laten vallen. Leege bierflesscheh inde buurt wezen de oorzaak dezer onachtzaamheid uit.

Toen het euvel verholpen was, steeg ik dan eindelijk op en maakte een vluvht van 23 minuten boven Soerabaja. Voor het eerst kreeg ik toen het Indische landschap onder me en dat verschilde zooveel van het Europeesche, dat ik me met bezorgdheid afvroeg, hoe ik wel in geval van een motorpanne daarop moest landen? Dat ongeruste gevoel was oorzaak van een nieuw ongeluk. Ten aanschouwe van duizenden menschen moest ik op het dak van een huis landen, daar ik geen kans zag, op het terrein terug te komen.

Daar ik in de plaats van de contractueele zeven vluchten er in totaal, alles meegerekend, slechts drie gemaakt had, wilde het comité geen cent van de gagarandeerde 18 mille betalen.

Te Semarang bood men me f 5000 om te komen demonstreeren en de Rus Kousminsky, die te Batavia, Bandoeng en Solo met een Blériot vlieg-vertooningen gegeven had, om ter laatst-genoemder plaatse op het dak van het postkantoor terecht te komen en zijn toéstel te vernielen, wilde met me samendoen, maar dat sloeg ik af.

Te zwaar

Toen ik dan voor de eerste maal te Semarang zou vliegen wou de heer Spijkman, van het Sem. Handelsblad, met alle geweld mee de lucht in. Ik raadde het hem sterk af, maar het gaf niets en we startten. Het toestel bleek te zwaar belast en ik kwam met moeite van den grond af, wist tusschen een hek en de telefoondraden door te komen, maar maakte daarna een val, waarbij ik er ongedeerd afkwam en Spijkman bijna in de sawah-modder stikte.

M’n machine was in gruizelementen geslagen. Wederom wist ik het toestel met de meegebrachte reserve-deelen in elkaar te zettenen ik ging er mee naar Jogja, waar ik nog met het meeste succes demonstreerde, maar ook daar achtervolgde me het noodlot en kwam ik bij m’n vierde vlucht te vallen toestel zie boven. De oorzaak van al deze ongevallen moet worden toegeschreven  aan de te geringe afmetingen der terreinen. Ik wilde na al deze misère (in Europa was ik ook al 19 maal gevallen) de vliegerij er aan geven, want ook mijn geld was op: ik had in vier maanden tijds f 40.000 verloren.

Doch een particulier te Soerabaja bood aan, me te helpen. Ik lapte m’n machine weer op en ging er mee naar Priok om daar opgespoten zeezand als terrein te benutten. De zwakke motor legde het echter tegen den zeewind af en weer maakte ik een val, kwam in een nipa-bosch terecht en werd bewusteloos opgenomen. Daar ik middelerwijl getrouwd was, dacht het me verstandiger, de aviatiek nu maar vaarwel te zeggen en ik trad als machinist in dienst der sf. Pradjekan tusschen Sitoebondo en Bondowoso, waar ik twee jaar bleef.

In dienst

Aldaar kreeg ik van Küller een aanbod om m’n vernielde toestel over te nemen en de chef van den generalen staf, generaal De Gréve, vroeg me telegrafisch, in legerdienst te willen komen, wat ik aannam. Met Ter Poorten werd ik werkzaam gesteld te Tandjong Priok. Hij had het vliegen bij Brouckère geleerd, in België, van welke fabriek hij twee toestellen liet komen, die als ondeugdelijk teruggezonden werden. Dit grapje kostte het rijk twee ton.

Ter Poorten en kapitein Visscher gingen daarop in commissie naar Amerika en kochten er een paar Martin-watervliegtuigen van het type T. E., waarmee een tiental vluchten werden gemaakt. Hoezeer de leger-commandant, generaal Van Daalen, niets voor de vliegerij voelde, kapitein Visscher liet zich niet ontmoedigen en maakte wat er van te maken viel. Onder andere werd op zijn initiatief een vlucht naar het meer van Bekasi en terug naar Prïok gemaakt. Door het trio, dat nu in Indië zijn krachten aan de aviatiek wijdde, werd het vliegterrein Kali Djati ontdekt en het was daar, dat ik, na eerst terug te zijn gegaan naar de suiker, mijn dienst aanvaardde.

De Martins waren omgezet in landvliegtuigen en Ter Poorten maakte verschillende vluchten, waaronder die, waarbij hij met den legerchef, den generaal Michielsen, zoo ongelukkig te vallen kwam in Februari 1916. Ik werd in die maanden dan als werktuigkundige en instructeur bij de proef-vliegafdeeling geplaatst op een maandsalaris van f 600 plus f 150 vliegtoelage. De Hallscott-motor der Martin-toestellen had een gebrek in de zuigerinrichtiug en ik wees er den nieuwen commandant der vliegafdeeling, kapitein Vogelesang, die met Ter Poorten naar Amerika ging om nieuwe toestellen te koopen, op. Maar er was blijkbaar niet veel aan te doen en toen ik te Priok met Mosselman met een nieuw toestel een vlucht maakte, sprong de motor in drie stukken.

We kwamen echter veilig aan de wateroppervlakte. Met de schroeven hadden we ook nog al last, de lijm liet altijd los, nu nog, van de Europeesche toestellen, die hier geïmporteerd worden. Ik vond een procédé uit dat thans nog wordt toegepast en bood het voor f 6000 te koop aan, maar daar werd niet op ingegaan.

Vóór het uitzenden der twee nieuwe Martins was ook de kapitein Ockerse in dienst der vlieg-afdeeling getreden. We zaten meestentijds op Priok en bouwden er werkplaatsen. We vlogen vrij veel. Op Kali Djati ging ik voor het eerst op een Zaterdagmiddag de lucht in en maakte een vlucht van 21 minuten, in Januari 1917, van toen af begon daar eigenlijk de instructie. Leerlingen die ik opleidde waren Leendertz, Mosselman, Leenhouwers, Van Hutten en de luitenants ter zee Hekman en Scheffelaar, die in Holland door een vliegongeluk beiden den dood vonden.

In 1919 ging ik, daar een goede regeling van de rechtspositie der burger-ambtenarij bij de vliegafdeeling uitbleef, met een jaar verlof, was eerst op een onderneming werkzaam, richtte vervolgens te Soerabaja een technisch bureau op, dat nog bestaat en onder leiding is van een ingenieur en kwam dit jaar weer in het leger terug. Ik maakte in Indië ruim 8000 opstijgingen en brak nog nimmer wat, hetgeen wat zeggen wil.

vliegenierEngelbert van Bevervoorde

Naast Engelbert van Bevervoorde heb ik geruimen tijd gewerkt vóór ik met verlof ging. De klacht blijft nu nog bestaan, dat het burgerpersoneel der vliegafdeeling te slecht betaald wordt en daarom is het verloop zoo groot.

Het kan zijn nut hebben, hierop te wijzen, aldus eindigde de heer Hilgers zijn mededeelingen, die een aardig brokje aviatische historie bevatten.

Hoe u goed en gemakkelijk kunt beginnen (praktisch)

Hoe u goed en gemakkelijk kunt beginnen

Negen van de tien keer gaat het zo. Iemand vertelt me over het leven vroeger in Indië en ik vraag meteen: “Maar dat schrijft u toch wel op?”
Dan valt er een stilte.

Een stilte zegt soms meer dan duizend woorden. Ik ben soms ook stil als ik juist iets te zeggen heb.

“Maar hoe begin ik dan?” komt de vraag. En ook hoor ik een aarzeling over alles aan emoties dat misschien naar boven komt. Daarvoor heb ik iets bedacht, dat ik nu aan u vertel.

Hou het simpel

Als u wel iets wilt doorgeven en van binnen weet u ook wel dat het belangrijk is, maar u ziet er huizenhoog tegenop, hou het dan simpel en gemakkelijk.
Doe wat u wèl kunt doen, dan hoeft u zichzelf niet kwalijk te nemen wat u allemaal niet doet.

U maakt gewoon een eenvoudig A4.
Neem een vel papier.
Kan ook zijn: iets uit een schrift scheuren.
Maakt niet uit wat.

Neem een pen.
Ja, potlood mag ook.

Zo moet het

Bovenaan schrijft u:

  • uw naam
  • uw geboortedatum
  • uw geboorteplaats
  • Daaronder de namen van uw ouders.
  • De datum van geboorte en waar.
  • Daaronder, als u het weet, dezelfde feiten over uw grootouders.
  • En daaronder bijzonderheden die u zo kunt opschrijven, bijvoorbeeld de naam van de school, jaartallen waarin iets bijzonders gebeurde, in het kamp of buitenkamp, Nederland en misschien nog eens terug.
  • Weet u adressen waar uw gezin vroeger woonde, ook erbij schrijven hoor.
  • Bijnamen van ooms en tantes? Schrijf ze op.
  • Wat u vroeger het liefste at, is ook interessant.

Dat vel papier doet u in een envelop en daarop schrijft u: over de familie. Dat is genoeg. Wilt u later meer opschrijven: geweldig. Blijft het hierbij: ook goed.

Want u heeft met dit velletje papier ook iets aan de toekomstige generaties gegeven, en zij kunnen daarmee verder zoeken naar de verhalen. Per generatie komt er meer digitaal en dan is het gemakkelijker zoeken. Maar dan is er een beginnetje nodig en dat heeft u gemaakt. Goed gedaan.

Wilt u een beetje hulp? Klik hier en download het invul-lijstje.

Mevrouw J.M.J. Catenius-van der Meijden weet hoe het moet

Catenius-van der Meijden

Ja, dit is mevrouw Catenius van het beroemde kookboek. Dat staat vol instructies en instructies zijn de core business van mevrouw. Anderen vertellen hoe het moet.

Ons huis in Indië

Ze heeft zo’n groot zelfvertrouwen, dat het me intimideert.
Van de weeromstuit geloof ik alles wat ze schrijft in haar handboek Ons huis in Indië (1908). Dat boek droeg ze indertijd op aan alle “Indische huismoeders”, waarmee ze de huismoeders in Indië bedoelde, en strikt genomen is dat weer iets anders. Een Indische huismoeder is ook een huismoeder in Indië, maar een huismoeder in Indië is niet per definitie een Indische huismoeder.
Is dit iets van onze tijd, dat we zo gevoelig zijn geworden voor wie met welk woord bedoeld wordt? Mevrouw Catenius is zo precies met woorden als ze met haar recepten is, dus dat stemt tot nadenken.

Ik bladerde weer door Ons huis in Indië omdat ik dacht: de zomer komt er toch weer aan, er hangen versoepelingen in de lucht, en ik voel me wat onzeker over hoe het allemaal moet. Wie behoefte heeft aan houvast, is aan het goede adres bij mevrouw Catenius.

Hieronder neem ik uit haar boek enkele tips en adviezen over, waarvan ik dacht: zou het werken? Kan het waar zijn? Ze zegt het, maar toch.

Sproeten

Dit zijn vaalbleek gele vlekjes op gezicht en handen, in ’t algemeen op die gedeelten van de huid, die aan het licht en ’t weêr zijn blootgesteld.
Om hiertegen te waken of om ze weg te krijgen, althans zooveel mogelijk te doen verbleeken vond ik het voorschrift, dat men zich gelaat en handen vóór ’t naar bed gaan met pekelwater moet
inwrijven. Dat water late men op de huid droog worden, waarnamen zich verder met een drogen doek kan afvegen.
Ook wordt nog de raad gegeven, zomersproeten te verdrijven, door zich te wasschen met water, waarin men peterselie heeft laten aftrekken.

Witte tanden

Jonge wingerdranken verbrandt men tot kolen. Wrijft ze zoo fijn mogelijk en maakt ze aan met wat rozenhonig, waarna de tanden er mede kunnen gepoetst worden.
In Indië wordt ook veel gebruik gemaakt van gebrande jonge pinangnoten. Dit, tot poeder vermalen, wordt veel en met succes gebruikt. Men kan er wat fijngestampte specerij bij voegen voor de frischheid.
Tegenwoordig wordt cariol zeer aanbevolen. Het werkt tegen kalkaanzetsel bij tanden en kiezen.

Wratten

Om deze weg te krijgen, lekke men zich, ’s morgens bij ’t opstaan, alvorens den mond te spoelen en iets te hebben gedronken of genuttigd, de handen, waar zich de wratten bevinden. In den regel zijn zij op den handrug, vaak aan de vingers. Men laat dan het speeksel op de wratten drogen. Na
eenige dagen zal men ze allengs zien verdwijnen. Het morgenspeeksel van den mensch, na den nachtelijken slaap, schijnt een geneeskrachtigen invloed te hebben en bijzondere uitwerking op de wratten te bezitten.

Haargroei bevorderen

Hiervoor gebruikt men fijne kinabast. Men bereidt hieruit een afkooksel (decoctum) waarmede men iederen avond het haar (en den baard) wascht, of men bedient zich van een pomade van: ossemerg 5 deelen, gele was 2 deelen, vloeibaar kina extract 1 deel.
Met veel succes wordt ook des morgens vroeg het hoofdhaar met het dikke geleiachtige water van het bekende blad, de lidahboeaja besmeerd, tot het goed in de poriën is gedrongen. Het haar wordt er dik van. Bovendien is deze applicatie aangenaam verkoelend op ’t gevoel. De bladeren zoo versch mogelijk ’s morgens vroeg geplukt, zoodat het geleiachtige sap er nog van afvloeit. Hoe dikker sap hoe weldadiger voor de haren en de huid.

Verkoudheid

Verkoudheid zou genezen worden door het gebruik van veel asperges (?). Voor Indië een duur geneesmiddel, hoewel zeer verleidelijk.
Tegenwoordig wordt in Holland veelal de forman gebruikt, ’t zij als reukwatten, die men in kleine plukjes in elk neusgat stopt, ’t zij men een formanbuisje, met forman gevuld, in den neus houdt en de lucht sterk inademt. Het buisje is dan aan den anderen (dikken) kant voor inhalatie voor den mond bestemd, als men verkouden is en prikkelingen in de keel heeft. Het forman komt mij voor een sterk geconcentreerd pepermuntaftreksel te zijn. Het werkt, evenals de poco-olie, op de
traanklieren en lost de verkoudheid op.

Kakkerlakken

Elk huis herbergt verder tal van kakkerlakken, platte, bruine gevleugelde insecten van ± 3 cM. lengte, onaangenaam van reuk!
Deze nestelen zich ook overal, o.a. in de linnenkasten, onder het goed, in de reten van houtwerk, in de goedang. Zij vliegen somtijds door de kamers, maar maken, op hun beurt, wederom
jacht op allerlei kleinere insecten.
De steek (of beet?) van een kakkerlak kan soms gevaarlijken vergiftig zijn. Men maakt ze onschadelijk door ze met een plat voorwerp, b.v een slof, dood te slaan. Er bestaan voorbeelden,
b.v. dat eene dame te Buitenzorg, die een kakkerlak met de platte hand doodsloeg, toen ze er een in haar linnenkast zag, bloedvergiftiging kreeg. Na een paar dagen zwol de hand, toen de
geheele arm op, waarna deze moest worden geamputeerd. Na de „goedgelukte” (?) operatie overleed zij toch. Men zij dus voorzichtig met deze vieze dieren.

Voor degenen die het hele boek willen lezen: in Delpher is het te downloaden. Klik hier en kijk naar het boek.

Wanneer er een nieuw artikel verschijnt, mail ik een berichtje aan degenen die zich hebben ingeschreven. Dan hoeft u niet te zoeken. Inschrijven kan door op het plaatje te klikken.  Dan krijgt u meteen een ebook cadeau: Drie tips om herinneringen door te geven.


levensverhaal

Spreekuur Levensverhaal schrijven: problemen zijn er om opgelost te worden

Spreekuur Levensverhaal schrijven:

Hoera, er komt weer een workshop. Eentje waar u iets aan heeft, zeker als u aan een levensverhaal werkt of dat van plan bent.

Schrijven gaat immers niet altijd vanzelf.
Er kunnen vragen ontstaan. Of problemen. Of u loopt vast. Dat is gevaarlijk want als zoiets duurt, laat u het levensverhaal misschien liggen.

Zonde als het er niet meer van komt

U heeft gewoon even wat hulp nodig, en dat krijgt u in het spreekuur. Leuk om  te weten: het  spreekuur is helemaal gratis.

Wat voor vragen zijn dat?

  • Ik weet niet hoe ik moet beginnen, wat nu?
  • Ik ben vastgelopen, wat moet ik doen?
  • Ik heb geen structuur en hoe kom ik daar nou aan?
  • ik weet niet of het interessant is wat ik schrijf, hoe ontdek ik dat?
  • ik ben niet zo goed met de computer, hoe moet dat nou?
  • ik heb eigenlijk geen tijd hoe doet iedereen dat toch?
  • ik kan niet over moeilijke onderwerpen schrijven, wat nu?
  • ik heb veel te veel om over te schrijven, hoe moet ik kiezen?

In de workshop los ik deze en andere problemen snel en gemakkelijk voor u op. Hoe kan dat?
Dat kan omdat ik vrijwel alle problemen van het schrijven zelf heb meegemaakt en opgelost. Tot dusver heb ik zo’n dertig boeken geschreven, inclusief een proefschrift, en in elk boek had ik wel een of meerdere dingen die ik moest oplossen.
En dat lukte.

Straks gaat u (weer) met plezier schrijven

Nog meer vragen

  • Moet ik in de ik-vorm schrijven?
  • Moet ik in de verleden tijd schrijven?
  • Mag ik over mijn familie schrijven?
  • Moet ik… eh….

Stuur uw vraag in
Via het onderstaande formuliertje kunt u uw vraag insturen. Die behandel ik dan tijdens de workshop. Dat doe ik anoniem, dus uw naam noem ik niet. Waar u mee zit, daar kunnen anderen ook wat van leren.

[si-contact-form form=’7′]

Aan de slag

De workshop is voor iedereen die graag een levensverhaal wil schrijven maar niet weet hoe te beginnen, en voor iedereen die ermee bezig is maar tegen vragen en problemen aanloopt.
Dan kan ik u helpen.
Na de worskhop gaat u (weer) aan de slag, want dan zijn er oplossingen.

Waarom deze workshop?
Nou, eenvoudig. Ik hoor nogal eens dat iemand met veel plezier aan het schriijven begon (goed nieuws) en dan na verloop van tijd komt de klad erin en dan houdt het schrijven op. Dus dan komt er niks meer van. En ik weet dat zoiets van binnen toch pijn doet. Want ja, vaak wachten de kinderen of kleinkinderen op het verhaal en die blijven dan met lege handen. Of u beseft: als ik het verhaal van mijn ouders niet opschrijf, dan doet niemand het en dat kan eigenlijk niet.
Daarom dus. De gratis workshop, met oplossingen uit de praktijk. Ik help u graag.

Gratis Checklist Aan De Slag

Wilt u aan  de slag? Dat moedig ik aan. Voor u heb ik  een cadeautje:  klik hier en download de Checklist Aan De Slag

Hierin vindt u vier tips, die hopelijk een klein duwtje in de rug zijn. Zo komt u sneller vooruit.

Natuurlijk heb ik nog meer tips en adviezen die praktisch zijn.  In de workshop komen er straks veel voorbij. Zorg dus dat u erbij bent.

Opgeven voor de workshop
De workshop Spreekuur levensverhaal schrijven geef ik drie keer, elke keer is ongeveer hetzelfde. U kunt zich inschrijven via onderstaand formulier, dan krijgt u een bevestiging.
zondagavond 2 mei
maandagochtend 3 mei
maandagavond 3 mei

(er is beperkt plaats, dus geef u op tijd op)

Veel gestelde vragen

Hoe gaat dat, zo’n workshop? Ik heb er geen ervaring mee.

Het gaat zo. Eerst geeft u zich op en dan krijgt u mail als bevestiging. Voor de workshop begint, klikt u op een knop in de mail. Dan ziet u mij voor de camera van mijn laptop. U bent zelf niet in beeld. Ik praat en stel vragen. Anderen zien u niet. Eigenlijk is het enige wat u hoeft te doen straks op een knop te klikken.

Ik wil niet in beeld.

Dat snap ik. En ik gebruik geen Zoom, maar  speciale webinar-software. U komt dus niet in beeld.

Ik heb een persoonlijk vraag, kan ik die ook insturen?

Jazeker, hierboven ziet u het formulier. Ik ben de enige die het leest en ik noem uw naam straks niet in de workshop.

Is de workshop iets voor mij?

Als u dit leest, zou ik zeggen van wel. Want ofwel u denkt erover een levensverhaal te schrijven ofwel u bent ermee bezig. En dan kunnen praktische tips u helpen er plezier in te houden of weer in terug te krijgen.

Wat weet u nog van de toko? (praktisch)

toko

Op deze foto zijn de resten te zien van Chinese toko’s. Ik vond het beeld in de Sumatra post, begin april 1931.

Dit was het bijschrift: Brand te Batavia. Juist toen het liep naar lebaran poesa – het klein feest na de vasten – in den tijd dus, dat de meeste toko’s gewoonlijk goed voorzien zijn van allerlei galanterie-artikelen, mooie kains enz. brak er brand uit op Pasar Senen, een winkelbuurt in Batavia, waardoor een zestal Chineesche toko’s geheel in de asch werd gelegd.

Door de tijd waarin wij leven ben ik gevoelig voor berichten over winkels, dus hier bleef mijn oog aan hangen.
Wat een kain is, weet ik.
Galanterie-artikelen moest ik even opzoeken, en ik leerder: snuisterijen. Dus kleine leuke artikelen, van die hebbedingetjes die je maar even hoeft te zien en dan voel je: ik.koop.het.nu.
Kon ik maar naar een toko.
Ik heb zo’n behoefte aan galanterie-artikelen.

Indrukken

Ik weet dat er mensen zijn die in het oude Indië in een mooie of indrukwekkende toko zijn geweest en met indrukkwekkend bedoel ik: de toko heeft indrukken nagelaten.
Die indrukken kunt u opschrijven op een gemakkelijke manier, als een deel van uw levensverhaal.

Hoe doet u dat?
Als volgt.

Schrijfoefening

Eerst ogen dicht en dan voorstellen: hoe was het ook alweer?
En dan begint u bij het begin dat u nog weet: hoe de toko eruit zag.
Dan naar binnen: wat ziet u, wat hoort u, wat ruikt u?
Daarna loopt u door de toko en u beschrijft alles wat u waarneemt. Het is een soort rondleiding, waarbij u ook uitlegt wat-wat is. Het idee is, dat ik of een ander uw herinneringen lees en daarna het gevoel heb, dat ik ook in de toko ben geweest.
Of misschien denk ik: o, daar kan ik nu zo de weg vinden, en ik weet waar de castorolie staat.
Het is een kleine praktische schrijfoefening, waarmee u ontdekt dat u meer weet dan u dacht, en ook, hoeveel plezier anderen aan uw herinnering kunnen beleven.

Elke toko was anders, groot, klein, met een verschillend assortiment, maar met terugwerkende kracht vanuit het heden zijn ze allemaal interessant.

Wanneer er een nieuw artikel verschijnt, mail ik een berichtje aan degenen die zich hebben ingeschreven. Dan hoeft u niet te zoeken. Inschrijven kan door op het plaatje te klikken.  Dan krijgt u meteen een ebook cadeau: Drie tips om herinneringen door te geven.


levensverhaal

Wie zat er in de zaal toen Dicky de Hoog sprak?

Dicky de Hoog

Bij de verkiezingen dacht ik aan die ene Indische beroemde politicus uit de jaren 1930: Dicky de Hoog, de geliefde voorzitter het het Indo-Europees Verbond (IEV).

Wie kent hem nog?

Die vraag zal ik anders stellen: wie heeft van zijn of haar ouders iets over hem gehoord?
Want Dicky de Hoog stierf in 1939.
Dat is helemaal niet zo lang geleden. Ik bedoel, het zijn de Middeleeuwen niet.
Misschien hebben uw ouders hem persoonlijk gekend. Of ze zijn bij een redevoering van hem geweest. Hij moet meeslepend zijn geweest en ’t ging altijd ergens over. Geen haatdragend debatvoerder, zoals we de afgelopen tijd veel zagen. Hij had hart voor zijn zaak: de emancipatie van de Indische bevolkingsgroep.
En naar wat ik lees, hield iedereen van hem.

Er is nog geen grote biografie van hem, geloof ik.

Toespraken

De Hoog werkte zich zowat dood voor zijn IEV en die betrokkenheid kwam ook voort uit het zelf Indisch zijn. Met zijn intelligentie, charme en ook zijn talent om meeslepende en sterke toespraken te houden groeide het IEV.
Hij trok volle zalen.
Wiens ouders of misschien grootouders zaten toen in de zaal?

Indië is een, twee generaties geleden, zowat onder handbereik, als we de herinneringen koesteren en opschrijven.

Hieronder wat de Deli Courant publiceerde op 1 maart 1939:

De Deli Courant

  • Het feit, dat het vreemd klinkt van „den heer F. H. De Hoog” te spreken, wijst er al op: hoe populair en gezien hij was, hoe allen hem beschouwden als een vaderlijken vriend, hoezeer hij hier in het hart van talloozen leefde, en voort zal blijven leven ook nu hij helaas veel te vroeg, is heengegaan.
  • Het overlijden van De Hoog brengt diepen rouw in de kringen van het IndoEuropeesch Verbond, maar ook rouw en droefenis in de kringen van hen die, niet tot dat Verbond behoorend, hem hebben gekend of gevolgd in zijn werk.
  • De geheele Indische gemeenschap verliest in hem een figuur van meer dan gewone beteekenis: een man, die zonder ophouden niet alleen voor de belangen van de groep, die hij leidde en vertegenwoordigde, gevochten heeft, maar tegelijkertijd en met alle toewijding voor de imperieele zaak. Hij had de éénheid Holland-Indië lief. Men moest hem daarover hooren spreken: met zijn enthousiasme, zijn plannen, zijn ideeën, zijn teleurstellingen ook als hij meende of voelde, dat er bij velen in Holland nog zoo weinig belangstelling voor de Indische vraagstukken leefde, of zoo weinig kennis omtrent de moeilijke problemen van dit land, waarvan hij een der moeilijkste op zijn schouders geladen had.
  • Dat moeilijke probleem: het vraagstuk der positie van den Indo-Europeaan, sociaal en oeconomisch, is er in de laatste jaren niet gemakkelijker op geworden. De indianisatie spitste het toe, de oeconomische crisis verdiepte en ver-ergerde het delicate der situatie van deze zaak.

Zoo werd de strijd van De Hoog in den loop der laatste jaren eerder zwaarder dan eenvoudiger. Hij, die nagenoeg zijn geheele leven reeds hard voor de belangen van den Indo-Europeaan had gearbeid, zonder ophouden, met voorbeeldeloozen inspireerenden ijver, en die dan ook met trots op de resultaten van dat werk mocht terugzien, moest b l ij v e n d op de bres staan. De tijden gunden hem geen rust. En hij was niet de man om uit z i c h-z è l f te gaan rusten, tevreden over wat hij toch reeds had bereikt, den verderen strijd aan anderen overlatend. Zoo is hij nu: „in ’t harrenas gestorven”.

Zijn nalatenschap is een werk van onschatbare beteekenis voor het imperium. Hij heeft de Indo-Europeesche gemeenschap sociaal en oeconomisch op een aanzienlijk hooger peil gebracht en daarmede het Nederlandsch gezag een nieuwen, krachtigen stut van onschatbare waarde gegeven. Hij wierp een dam op, waar een deel dier gemeenschap naar den kampong dreigde af te vloeien. Hij vocht voor hun recht op een behoorlijk levenspeil in ambten en bedrijven; hij was de groote man voor den kleinen man.
De groote man: die n i e t alleen vocht met zijn klaar, scherp verstand, dat de problemen in hun kern wist te vatten, maar ook met zijn gansche gemoed, met zijn geheele hart.

Het heengaan van Dick De Hoog is voor het I.E.V. een onherstelbaar verlies. De open plaats valt nooit te vervullen. Want deze plaats was niet slechts die van een flink voorzitter, van een goed leider, van een knap socioloog of politicus, wie dan ook. Dick De Hoog was méér dan dat: een vader voor de schare, wier belangen hij kende en begreep als niemand anders, en voor wie hij door het vuur ging, zooals alleen een vader dat voor zijn kinderen doet. Het resultaat van zijn werk blijft, ook nu hij is heengegaan, van zijn daden getuigen. Hij heeft zichzelf een onvergankelijk sociaal monument opgericht in de Indische maatschappij: een monument van groote, imperieele waarde.
Maar het schoonste monument te zijner nagedachtenis staat in het hart van ieder, die hem gekend heeft: de nimmer verbleekende nagedachtenis aan een nobel, eerlijk, offervaardig strijder, die zijn gansche leven de gemeenschap heeft gediend; een ridder zonder vrees of blaam; een me nsch in de edelste beteekenis van het woord. Hij ruste in vrede.


levensverhaal

Wanneer er een nieuw artikel verschijnt, mail ik een berichtje aan degenen die zich hebben ingeschreven. Dan hoeft u niet te zoeken. Inschrijven kan door op het plaatje te klikken. Dan krijgt u meteen een ebook cadeau: Drie tips om herinneringen door te geven.

Hoe vind ik mijn ouders terug in de Indische kranten? (praktisch)

hoe zoek ik in Delpher

De archieven zijn dicht, maar de websites zijn open. Heeft u al eens in Delpher.nl gezocht? Daar zijn miljoenen pagina’s uit oude Indische kranten gratis te bekijken.

Het valt me op, dat ik de laatste tijd vragen krijg over waar je informatie over vroeger kunt vinden en hoe zoiets gaat. Dat snap ik. Het Nationaal archief is geweldig, ze hebben dozen vol informatie uit en over Indië maar ja, als je niet precies weet hoe zoiets werkt, dan het het best een drempel om erheen te gaan.
Als de deuren weer opengaan, maak ik er een video over.

Deze keer vertel ik iets over Delpher.nl. Op deze website staan allerlei oude Indische kranten, zoals

  • De Sumatra Post
  • Het Bataviaasch Nieuwsblad
  • De Java-Bode

Het mooie is, u kunt ze allemaal gratis lezen. Maar ook kunt u informatie zoeken, uit Delpher halen en op uw eigen computer bewaren. Ik heb een stappenplan gemaakt dat hieronder staat. U kunt het gebruiken om in de Indische kranten uw ouders terug te vinden of iemand of iets anders. Dit is de zoekbasis (het kan ingewikkelder), waarmee u verder komt.

Zoekvraag: “Mijn familie heet De Clerq Zubli. Wat kan ik in Delpher vinden?”

Met deze vraag ga ik naar de website: www.delpher.nl:

hoe zoek ik in Delpher
Kijk naar het plaatje en zet dan stap 1

Stap 1: vul uw zoekterm in

U ziet drie vensters: links ‘doorzoek alles; rechts zoeken en in het midden een venster waar u uw zoekterm kunt intikken.
Zet de zoekterm tussen aanhalingstekens, dan gaat Delpher zoeken met de hele zoekterm.
Doen: klik rechts op zoeken.

hoe zoek ik in Delpher
Kijk naar het plaatje en zet stap 2

Stap 2: alle resultaten verfijnen

U ziet hier veel resultaten en dit dus bij een niet zo vaak voorkomende naam. Toen ik mijn boek over Pa van der Steur schreef, heb ik heel Delpher doorgenomen op trefwoord Steur. Ik kreeg heel veel resultaten, ook veel advertenties van visboeren die steur verkochten, dus hier was ik weken zoet mee. Maar daarna wist ik ook heel veel.
Doen: klik op krantenartikelen

Kijk naar het plaatje en zet stap 3

Stap 3: de krantenartikelen bekijken

U ziet: alle zoekresultaten. Bent u nieuwsgierig aangelegd, dan gaat u alles bekijken. Maar u kunt gemakkelijk de zoekresultaten verkleinen. Dat doet u door een van de hokjes aan linkerkant aan te klikken. Probeer het eens. Door hetzelfde hokje nog een keer aan te klikken, verwijdert u de begrenzing en dan heeft u weer alle zoekresultaten.

hoe zoek ik in Delpher
Kijk naar het plaatje en zet stap 4

Stap 4: sorteer op

Wilt u het oudste eerst of het recente eerst zien? Dat bepaalt u met het vakje ‘sorteer op’.
Doen: klik op het groene vakje naast 0-9 om de variatie te kiezen
0-9= het nieuwste komst eerst
9-0 = het oudste komt eerst

hoe zoek ik in Delpher
Kijk naar het plaatje en zet stap 5

Stap 5: resulutaten bekijken

Ik klik de eerste titel aan: dus de groene tekst. Dan komt er een nieuw venster. En kijk, daar staat iets over de Clerq Zubli. Precies wat ik zocht.

Bewaren

Hoe ga ik het bewaren op mijn eigen computer?
Daar zijn een paar manieren voor, maar ik neem altijd de gemakkelijkste. Ziet u aan de rechterkant dat rijtje iconen?

Als u 1 klikt op downloaden (icoon met pijltje omlaag, in de cirkel),
dan krijgt u een nieuw scherm:

  •  klik op jpg als u een plaatje wilt
  •  klik op txt als u denkt ik wil dit artikel bewaren. Het nadeel: het komt niet altijd goed leesbaar over, bewaar dus de url van de pagina.
  •  klik op pdf als u de pagina helemaal wilt bewaren. Grote kans dat dan de hele krant in uw computer komt.

“Waar is het in mijn computer?”
Goede vraag.
Grote kans dat het in de map downloads zit. Zoniet, dan is het zoeken, vrees ik.

Hierna klikt u op: Terug naar resultaten, dat staat linksboven:

En dan bent u terug op de lijst, waarna u begint met stap 1 om het tweede resultaat te zien. In het begin is het even proberen en priegelen maar hoe vaker u dit doet, hoe handiger u erin wordt. Dan haalt u in een mum van tijd voorouders uit Delpher, en u heeft er plezier in ook.

Wanneer er een nieuw artikel verschijnt, mail ik een berichtje aan degenen die zich hebben ingeschreven. Dan hoeft u niet te zoeken. Inschrijven kan hier door op het plaatje te klikken. Dan krijgt u meteen een ebook cadeau: Drie tips om herinneringen door te geven.

levensverhaal

Hoe ik aan dit steentje uit Semarang kwam (video)

Op een gelukkige dag in mijn leven ontmoette ik Oom Fred, een kleinzoon van mevrouw Kloppenburg-Versteegh. Hij leek op haar, dus ik was meteen aan hem gehecht. Zo gaat dat, als je een levensverhaal over iemand schrijft.

Oom Fred was destijds bij zijn grootmoeder thuis geweest, dus in het grote huis aan de Bodjongweg in Semarang. Hij wist het nog. Hoe het er rook. Het geluid van de stappen op de tegels. Welke kamer waar was. Misschien vond hij het raar dat ik het zo graag wilde weten en ik eigenlijk ook wel, want voor mijn boek over mevrouw Kloppenburg was een beetje informatie al genoeg geweest.

Waarom ik bleef vragen, begreep ik pas later.

Soms doe je iets en je weet niet precies waarom of hoe, en dan later opeens heb je er veel aan.

Dus ik hoorde Oom Fred eindeloos uit. En hij bleef vertellen.

Toen mijn boek over mevrouw Kloppenburg verscheen, overhandigde ik aan hem het eerste exemplaar.

Jaren later was ik in Indonesië en ik kwam ook in Semarang.

(tekst loopt door onder video)

Is dat niet vreemd? Opeens weet je waarom iets veel eerder gebeurde. En voordat u het vraagt: het huis heb ik niet gekocht, het was ver boven mijb budget, wegens dat het op een goede locatie stond.
De verleiding voelde ik wel.

De laatste tijd denk ik meer dan anders aan mevrouw Kloppenburg.
Aan haar leven.
Hoe ze was.

Van Oom Fred heb ik al jaren niets gehoord en hij kon uitstekend mailen, dus ik vermoed dat hij naar de hemel is vertrokken. Maar wat hij me in leven vertelde, heb ik onthouden.
Voor hem was het een herinnering, zoals hij er zoveel had.
Voor mij was het belangrijk, voor het boek en ook om later, in Semarang, dichter bij het verleden te kunnen komen.

Zo helpen we elk op een eigen manier om Indië te bewaren.

Heeft u ook herinneringen waarvan u weet: die zijn belangrijk voor een volgende generatie?

Wanneer er een nieuw artikel verschijnt, mail ik een berichtje aan degenen die zich hebben ingeschreven. Dan hoeft u niet te zoeken. Inschrijven kan door op het plaatje te klikken. Dan krijgt u meteen een ebook cadeau: Drie tips om herinneringen door te geven.


levensverhaal

Ga naar de bovenkant