Rudy Hartung

Rudy Hartung (Semarang, 1940) woont weer op Java, bij een gezin in Purworejo. Hij schrijft over zijn leven daar. Het zijn mooie mijmeringen, over toen en nu, en hoe dat samengaat.

 Hanif

Het is ‘s middags 3 uur

Kom Hanif ben je klaar?

‘Even opa… mam waar zijn mijn boeken?’

Hanif zit in 6e klas lagere school

En vertrouwt altijd op de hulp van Warni

Zijn lieve moeder.

Hanif aan het woord en vraagt zoveel…

We lopen door het bamboe-bos,  achter ons huis. Boven ons, bundelen donkere regenwolken zich samen.  Tijdens zo’n wandeling komt Hanif altijd met zijn verhalen en zijn vragen  aanzetten over wat hem interesseert: Hanif vertelt en Hanif vraagt. Hij heeft nu  behoorlijk veel belangstelling over de wereld geschiedenis. Zoals over de wereldoorlogen van vorige eeuw.  Dank zij smartphone en internet heeft hij YouTube en instagram ontdekt. En leest via deze media over de Nazi’s,  Hitler en  Stalin en over Amerikaanse en Duitse generaals. Of over U-duikboten van de Nazi’s.  Was verrast toen hij zulke kwesties aansnijdt.  ‘Opa wat zijn ‘concentration camps?’ vraagt hij. Dáár kan ik op antwoorden en iets uitleggen. Maar over tanks en  Amerikaanse vliegdekschepen, duikboten en gevechtsvliegtuigen, kan hij mij veel vertellen. Zoals over het snelle Duitse slagschip Bismarck dat door de Engelsen achtervolgd werd en dat het haar ondergang was geworden.  Ik wist het niet!

Hij komt met vragen zoals over D-Day, en hoe Duitsland uiteindelijk door Amerika werd verslagen. Ook  zulke vragen kan ik wel beantwoorden. En dat dankzij hulp van Engeland, Canada en Rusland het bezette Europa kon worden bevrijd.   Of over de aanval op Pearl Harbour door Japan. Daarover heeft Hanif heel veel op youtube gezien. Het  was de reden dat de oorlog tegen Japan uitbrak leg ik uit.  De pacific oorlog van Amerika tegen Japan.  En waarbij het voormalig Nederlands Indie erbij betrokken werd. En opa de atoombom van Amerika?  Ook daarover kan ik wat uitleggen. Dat had als doel om Japan tot overgave te dwingen. De eerste werd op Hiroshima geworpen. Maar toen Japan zich nog niet wou overgeven, had Amerika een paar dagen later de tweede atoombom op Nagasaki   geworpen. En dat toen pas Japan zich aan  Amerika overgaf.  Ik vertel ook aan Hanif  dat Japan en Amerika na de oorlog goede vrienden van elkaar zijn geworden. En dat Amerika Japan heeft geholpen met de wederopbouw van het land.

Tot mijn verrassing heeft Hanif mij een serie  liedjes en filmpjes laten  zien en horen op ‘marsdreun’ uit de Nazi-periode ook via youtube. Ikzelf  had die liedjes en filmpjes  nog nooit eerder gehoord en gezien. En tot mijn verrassing hoorde ik plotseling het bekende clublied  “Hand in hand kameraden” van Fijenoord. Maar dan in het Duits, want het was één van die Duitse propaganda Nazi marsliedjes. Hanif heeft in zijn jonge leven (nu 13 jaar), via  YouTube en internet al zoveel gezien. Het is vast veel meer dan ik in mijn hele leven Ik leer er ook van.  Zijn ouders Par en Warni, zijn twee  heel lieve mensen maar weten over dat soort van kwesties vrijwel niets.

Hanif heeft nog een heel leven voor zich. In een Indonesië, een land met nog zoveel aan cultuur en tradities, niet alleen van Java maar ook  van al dieandere eilanden die bij dit land horen.

 

De lagere school van Loano gebouwd door Nederland

We komen op het schoolpleintje aan. Dag opa, een handkus en Hanif loopt de klas in. Ik blijf buiten wachten en ga op de stoep zitten.  Aan de schoolmuur hangt een bordje. Met tekst: Deze school is op 24 november 1910 geopend. De tekst geschreven in het Indonesisch, maar tot kort geleden hing daar het bordje waarop de Nederlandse tekst.