moeder

Mevrouw Rijckmans was 103 jaar toen ik haar ontmoette. Ze was in het bezit van foto’s uit Indië en een haperend geheugen. Maar haar pleegzoon John, tachtigplus, geboren in Buitenzorg, wist alles nog. Mevrouw had hem alles verteld.

Zo kan het ook, verhalen bewaren. Vertellen aan de volgende generatie, zodat die ze kan vastleggen. John was een man die schilderde, maar schrijven deed hij niet. Nu zijn ze er alletwee niet meer, en waar zou dat mooie oude fotoalbum zijn gebleven…

1 Nu kan het nog

De eerste reden om over uw moeder te schrijven is: nu kan het nog. Leg haar verhaal vast voor uzelf en de volgende generaties. Dan weten de kinderen ook dat ‘al die oude spullen’ belangrijk zijn, de foto’s en brieven en misschien een djatti-beeldje of dat kettinkje van Djocjazilver dat een verhaal met zich meedraagt. Genoeg kinderen die een huis opruimen door alles weg te gooien, daar word ik altijd verdrietig van.
Daarom zeg ik: nu kan het nog. Uw herinneringen, haar herinneringen, wat u van anderen hoort, het is belangrijk genoeg om op papier te zetten.

2 Vrouwen tellen ook mee

We hebben heel veel verhalen over het leven in Indië van mannen, en dat juich ik toe. Maar eerlijk is eerlijk, het aantal verhalen van vrouwen blijft toch een beetje achter. Dat is ook iets van bescheidenheid in de oudste generatie. Dat betekent, dat de jongere generatie moet zeggen: “Uw verhaal telt ook mee.”
De Indische schrijfster Lin Scholte schreef over het leven van haar moeder en grootmoeder in de tangsi. Dankzij Lin weten we dat een njai ook zelfstandig beslissingen kon nemen. Lin voelde zich onzeker over haar Nederlands, maar ze wilde zo graag de vooroordelen over het tangsileven bestrijden, dat ze tóch de pen pakte. Het resultaat was Anak kompenie (1965).
Zo ziet u, dat een vrouwenverhaal heel belangrijk kan zijn.

3 U bent uw moeder

Vroeger wist ik zeker dat ik een uniek sneeuwvlokje was. Nu weet ik beter. Ik lijk op mijn moeder. Haar ongeduld, haar levenslust van duizend dingen in een dag proppen, haar vermogen op zich helemaal op iets te storten: ik ben ook zo. Maar mijn leven ziet er anders uit. Dat geldt ook voor u.
Als kind van uw moeder krijgt u eigenschappen van haar mee. Het is aan u, wat u ermee doet. Wanneer u volwassen bent, vindt u een eigen weg in het leven. Dat kan gemakkelijk zijn maar ook moeilijk wanneer u loyaal wilt zijn aan uw moeder maar ook uw eigen beslissingen wilt nemen.
Waarom was/is uw moeder zo? Wat heeft zij meegemaakt? Wat heeft ze bewust of onbewust aan u doorgegeven? Kunt u haar leren begrijpen?
Over uw moeder schrijven betekent ook nadenken over uzelf, over uw kindertijd, over de fijne en moeilijke situaties die er waren, en wie u daardoor nu bent geworden.

Wanneer u nu voelt: daar zit wat in, dan heb ik goed nieuws. Zondagavond en maandagochtend geef ik een gratis workshop “Schrijven over mijn moeder. Haar levensverhaal op papier in vijf stappen.”  Klik hier voor lezen en opgeven.

Na de workshop kunt u aan de slag. Als u ook maar even denkt: Mijn moeder was/is eigenlijk een bijzondere vrouw, doet u dan mee?